����ӰԺ

Sinds november 2024 maakt het HagaZiekenhuis in Den Haag gebruik van de��syngo Virtual Cockpit��van Siemens Healthineers voor MRI-onderzoeken. Deze baanbrekende technologie, die het mogelijk maakt om meerdere MRI-scanners vanaf één centrale locatie te bedienen, werd aanvankelijk uit pure noodzaak geïmplementeerd vanwege het schrijnende personeelstekort. Echter, inmiddels groeit het enthousiasme, vertelt senior MRI-laborant Jeroen Kramer. “We zien nu dat het écht een oplossing kan zijn.”

De zorgsector kampt al jaren met een toenemend personeelstekort, een probleem dat zich ook in de radiologie steeds meer laat voelen. In het Radiologisch Centrum van het HagaZiekenhuis was op een gegeven moment structureel één van de drie MRI’s buiten gebruik, vertelt Kramer. “We hadden gewoon niet de mensen om alle drie de MRI-scanners tegelijkertijd te bemannen. En dat is natuurlijk doodzonde, want dat heeft impact op patiënten die langer moeten wachten.”

Onderzoek op afstand

Een oplossing vond het ziekenhuis in de syngo Virtual Cockpit. Hiermee kan een laborant tegelijkertijd op afstand verschillende onderzoeken aansturen, terwijl de patiëntbegeleiding ter plaatse door ander personeel wordt verzorgd. Deze toepassing was binnen het HagaZiekenhuis al sinds april 2024 beschikbaar, maar werd aanvankelijk niet benut, blikt Kramer terug. “De eerste implementatiepoging verliep moeizaam, omdat er in de drukte van alledag geen gestructureerd plan lag voor de introductie. Ook was er aanvankelijk wel enige weerstand bij sommige laboranten, die vreesden het directe contact met patiënten te verliezen door de nieuwe werkwijze vanachter een beeldscherm.”

Gefaseerde aanpak

Na deze aarzelende start koos het team in het najaar van 2024 voor een meer gestructureerde aanpak, met duidelijke rollen en verantwoordelijkheden. Kramer: “We hebben nu een proces ingericht met drie duidelijk omschreven rollen. De patient manager zorgt ervoor dat de patiënt veilig naar binnen gaat en goed geïnstrueerd wordt. De steering technologist is de laborant die de MRI’s op afstand bedient. En de flow manager tot slot zorgt ervoor dat het proces soepel doorloopt en dat alle klinische patiënten efficiënt ingepland worden.”

Nieuwe samenwerkingsvormen

Een cruciaal onderdeel van de nieuwe werkwijze vormt de intensievere samenwerking met de doktersassistenten, die nu de veelbepalende rol van patient manager op zich nemen. In het begin was dat soms een uitdaging, erkent Kramer. “We moesten uitzoeken hoe we het beste konden samenwerken en wat ieders rol precies inhield. Nu zie je dat de doktersassistenten steeds meer groeien in hun rol en ook steeds meer bijleren over het hele MRI-proces. Ze ontwikkelen zich echt tot waardevolle teamleden.” Inmiddels werkt het ziekenhuis ook met medische studenten in deze rol, vertelt Kramer. “Voor hen is het een leuke, leerzame ervaring. En: de aanwezigheid van studenten zorgt voor nieuwe energie in het team.”

Dienststroosters

Een belangrijk leerpunt was verder dat de bestaande dienstroosters niet goed aansloten bij het gebruik van de syngo Virtual Cockpit. Kramer: “Te veel wisselingen in diensttijden zorgden ervoor dat de technologie slechts fragmentarisch kon worden ingezet. Het ziekenhuis heeft daarom een volledig nieuw rooster ontwikkeld, dat deze zomer wordt geïmplementeerd. We gaan dan werken met drie laboranten en twee doktersassistenten, zodat we de virtuele cockpit nog structureler kunnen inzetten.”

Betere focus��

Hoewel de implementatie uit pure noodzaak voortkwam, ervaren Kramer en zijn collega’s inmiddels ook de voordelen van de virtuele cockpit. “Je merkt dat je als laborant geconcentreerder kunt werken, nu de patiëntbegeleiding ter plekke is overgenomen door de patient manager. Ook is er geen telefoon meer die de hele tijd afgaat. Op termijn zou je zelfs kunnen denken aan laboranten die deels vanuit huis werken. Zeker in deze tijden van krapte, kan dat een mogelijkheid zijn om laboranten een fijne en flexibele werkomgeving te bieden en hen zo te behouden voor het ziekenhuis.”

Betere kwaliteit��

In de voorbereiding op ingebruikname bezocht een delegatie van het HagaZiekenhuis een ziekenhuis in Essen in Duitsland, waar deze technologie al zo’n zeven jaar succesvol wordt ingezet. Daar bleek dat de Virtual Cockpit niet alleen een oplossing biedt voor personeelstekorten, maar ook daadwerkelijk de kwaliteit van zorg verhoogt, vertelt Kramer. “In Essen is de patiënttevredenheid uiteindelijk omhoog gegaan, omdat patiënten meer persoonlijke aandacht krijgen. De patient manager kan zich volledig focussen op begeleiding, uitleg en geruststelling, terwijl de steering technologist zich maximaal kan concentreren op de technische kwaliteit van het onderzoek. In Essen is daardoor uiteindelijk de overall kwaliteit van de MRI-onderzoeken omhoog gegaan. Oftewel: een win-winsituatie voor zowel patiënt als zorgverlener.”

Tijd winnen

Hoewel dit wenkende perspectief hoopgevend is, benadrukt Kramer dat het HagaZiekenhuis nog niet zover is. “De wachttijden zijn ook nog niet significant omlaag gegaan. Maar: de verwachting is dat we op de langere termijn, als het proces eenmaal geoptimaliseerd is en iedereen gewend is aan deze nieuwe werkwijze, wel degelijk tijd gaan winnen.”��

Van weerstand naar acceptatie

De houding ten opzichte van de Virtual Cockpit is al met al merkbaar veranderd, merkt Kramer. “Inmiddels zien de meeste collega’s in dat deze nieuwe manier van werken het personeelsprobleem in elk geval deels kan oplossen. En dat de Virtual Cockpit niet zozeer een bedreiging vormt voor hun vak, maar eerder een middel is om hun expertise effectiever in te kunnen zetten.”��

Voor Kramer is de transformatie duidelijk: wat begon als een noodoplossing, leidt langzaam tot een structurele verbetering van de zorgverlening. “We zijn nog lang niet waar we willen zijn. Maar als ik kijk naar wat ze in Essen hebben neergezet en hoever we zélf al zijn gekomen sinds die ietwat aarzelende start, dan ben ik optimistisch over wat er nog allemaal mogelijk is.”